北京2017年中考各科均有调整 作文仍二选一
17-жол: | 17-жол: | ||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[Санат:Газдар]] |
[[Санат:Газдар]] |
||
[[Санат: |
[[Санат:Отындар]] |
||
[[Санат:Алкандар]] |
[[Санат:Алкандар]] |
||
10:50, 2011 ж. ?арашаны? 7 кез?ндег? н?с?а

Метан (лат. Methanum) - Газ т?р?ндег? к?м?рсутек СН4, метанды немесе парафинд? к?м?рсутектер? т?збег?н?? ал?аш?ы м?шес?. [1]
Жалпы м?л?меттер
?айнау температурасы — 161,6 °С, 1 литр метанны? ?алыпты жа?дайында?ы (Т = 0 °С, Р = 760 мм) массасы 0,7168 г. Метан биологиялы? процестер н?тижес?нде (батпа? газы), ш?р?нд?л? к?м?рд?? ж?не органикалы? заттар?а т?н ?зге де ш?р?нд? т?рлер?н?? метаморфты? ?згер?стер? жа?дайында ?алыптас?ан к?м?рсутект? газдарды? е? басты ??рамб?лшег?.[1]
Спиртте, эфирде ж?не суда ерид?, ауамен ?ау?пт? ?осылыстар т?зед? ж?не т?сс?з жалынмен жанады. Метан таби?и (97 – 99%), м?най?а сер?ктес (31 – 90%) ж?не кен (34 – 40%) газдарыны? нег?зг? ??раушысы. Ол шектелген ауа жа?дайында (батпа? газы, суарылатын ал?апта?ы газ) метан т?зет?н бактериялар ?сер?нен органикалы? заттар ш?р?генде пайда болады. Сатурн ж?не Юпитер атмосферасы Метаннан т?рады. Метан м?най ж?не м?най ?н?мдер?н термоиялы? ??дегенде, тас к?м?рлерд? кокстегенде ж?не гидрлегенде т?з?лед?. Лабароторияда натрий ацетатын с?лт?мен бал?ыту, алюминий карбид?не сумен ?сер ету ар?ылы алады. Метан синтез-газ, ацетилен, к?гертк?ш ?ыш?ыл, метил ж?не метиленхлорид, хлороформ, техникалы? к?м?ртектер алуда ?олданылады. Таби?и газ ??рамында?ы метанды отын рет?нде пайдаланады. Метанны? ?лс?з ес?ртк?л?к ?сер? бар.[2][3]
Пайдалан?ан ?дебиет
- ↑ a b М?най ж?не газ геологиясы терминдер?н??, орысша-?аза?ша т?с?нд?рме с?зд?г?. Жалпы редакциясын бас?ар?ан ?аза?стан?а е?бег? с??ген м?найшы — геологтар Т.Н. Ж?ма?алиев, Б.М. Куанды?ов. 2000. — 328 бет.
- ↑ О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Тор?ауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Ауруды? алдын алу ж?не са?тандыру бойынша орысша-?аза?ша терминологиялы? с?зд?к. Шымкент. “?асыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
- ↑ Химия: Жалпы б?л?м берет?н мектепт?? 9-сыныбына арнал?ан о?улы?. ??делген, толы?тырыл?ан 2-бас. / Н. Н?рахметов, К. Сарманова, К. Жексембина, т.б. - Алматы: "Мектеп" баспасы, 2009. — 208 бет: суретт?. ISBN 2025-08-042-7
![]() |
Б?л — ма?аланы? бастамасы. Б?л ма?аланы толы?тырып, дамыту ар?ылы, Уикипедия?а к?мектесе аласыз. Б?л ескертуд? д?лдеп ауыстыру ?ажет. |
![]() | Б?л ма?аланы Уикипедия сапа талаптарына лайы?ты болуы ?ш?н уикиленд?ру ?ажет. |