Action in a new era
Цeмент (нем. Zement, лат. Caementum — ?са?тал?ан тас, ?иыршы? тас) — нег?зг? ??рылыс материалдарыны? б?р?; органикалы? емес материалды? майда ?нта?ы; гидравликалы? т?т?ыр?ыш материалдарды? ?лкен тобыны? жалпы атауы.[1]
Цeмент сумен аралас?анда ?атаятын ?асиет? бар (я?ни ?амыр т?р?зд? пластикалы? к?йден ?атты к?йге ауысатын) кальций силикаты мен кальций алюминатынан ??ралады. Цeментт?? кейб?р т?р? ауада ?атаяды. Ал, енд? б?р т?рлер? тек т?здарды?, ?ыш?ылдарды? суда?ы ер?т?нд?с?мен араластыр?анда ?ана байланыстыр?ышты? ?асиетке ие болады. Оны? портландцемент, ?ожды ж?не пуццолан Цeмент деп аталатын т?рлер? бар. Цeментт?? к?п тара?ан т?р?н?? б?р? — портландцемент. Ол нег?з?нен жо?ары нег?зд? кальций силикатынан т?рады. Т?м. нег?зд? кальций алюминатынан алюминатты Цeмент ?нд?р?лед?. Цементт?? шик?зат клинкер? мен домналы? ?ождан ?ожпортландцемент, пуццолан Цeмент, т.б. дайындалады. Цeментт? пайдалану ?ш?н, оны алдымен сумен араластырып, цементт?к ?амыр (ер?т?нд?) дайындайды. Цементт?к ?амырды ??ммен, т.б. араластырып, ??рылысты? ер?т?нд?лер, ал о?ан ?иыршы? ж?не уа? тас, т.б. ?осу ар?ылы бетон дайындалады. Кейде асбест ?осып асбест цементт? б?йым, а?аш жа??аларын ?осу ар?ылы фибролит жасалады. Арнаулы зауыттарда минералды шик?затты ?сату, араластыру, майдалау, к?йд?ру ар?ылы цементт?к клинкер алынады. Цeментт?? сапасы маркамен сипатталады.[2]
Цементт?? маркалары: 200, 300, 400, 500, 600.
Сонымен б?рге Цeментт?? тез б?р?гу? мен ?атаюы, майдалы?ы, т.б. белг?л? б?р стандарт?а с?йкес болуы шарт. Цeмент ??рылыста б?рт?тас ж?не ??рама бетон мен тем?р-бетон дайындауда пайдаланылады. ?азан т??кер?с?не дей?н ?аза?станда жал?ыз Шу цемент з-ты ?ана болды. Кей?н Саст?бе (1952 жыл, О?т?ст?к ?аза?стан облысы), ?ара?анды (1953 жыл), Шымкент (1958 жыл), Семей (1958 жыл) ж?не ?скемен (1961 жыл) цемент зауыттары ?ске ?осылды. Цемент ?нд?р?с?н дамыту ж?не ?олдану м?селелер?н шешуде ?аза?станды? ?алымдар: Г. Аяпов, Б.П?р?мбетов, ?.С?дуа?асов, ?.Батырбаев, М.П.Сытин, И.Г. Лугин, т.б. к?п е?бек с???рд?.[3]
?аза?станда?ы цемент ?нерк?с?б?
[??деу | ?айнарын ??деу]?аза?станда ?лы Отан со?ысынан кей?нг? бесжылды?тарда ?алыптасты. ?аза?станда?ы жылды? ?уаты 70 мы? Вольт болатын т???ыш Шымкент облысында орналас?ан Саст?бе цемент зауыты 1952 жылы ?з ж?мысын бастады. ?аза?стан цемент ?нд?ру к?лем? жа?ынан Украинадан кей?нг? жетекш? орындарды алады. Цемент ?нд?р?с?н?? б?лай ?су к?лем?не ?арай оны? т?рлер? де ел?м?зде к?бейе баста?ан. Цементт?? ??рылыс ?нд?р?с?н?? арнайы талаптарына с?йкес келет?н б?р?атар жа?а т?рлер? ?нд?р?ле бастады. Соны? ?ш?нде Портландцемент ?нд?ру ж?не оны? жа?а технологиясы танымал болды. Портдландцемент гидротехникалы? ж?не жерасты ??рылыстарына арнал?ан, сульфат?а т?з?мд? жо?ары сапалы цемент ж?не тез ?атады.[4]
Дерекк?здер
[??деу | ?айнарын ??деу]- ↑ Орысша-?аза?ша т?с?нд?рме с?зд?к: Механика / Жалпы редакциясын бас?ар?ан э.?.д., профессор Е. Арын - Павлодар : ?ЭКО???Ф. 2007.-29 1 б. ISBN 2025-08-064-0
- ↑ Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдер?н?? а?ылшынша-орысша-?аза?ша т?с?нд?рме с?зд?г? ISBN 9965-769-67-2
- ↑ “?аза?стан”: ?лтты? энциклопедия/Бас редактор ?. Нысанбаев – Алматы “?аза? энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998ISBN 5-89800-123-9
- ↑ ?аза? ССР ?ыс?аша энциклопедиялы?-2 том-?аза? Совет энциклопедиясыны? бас редакциясы-Алматы,1987-
 | Б?л ма?аланы Уикипедия сапа талаптарына лайы?ты болуы ?ш?н уикиленд?ру ?ажет. |
| ||||||||||||||||||||||
