小燕子 穿花衣：儿歌经典何以不朽？
К?мекей, к?мей (лат. larynx ) — тыныс алу т?т?кше м?шелер?н?? бастама б?л?г? ж?не мойынны? алды??ы жа?ында орналас?ан ?ш? ?уысшем?ршект? м?ше.
Сипаттамасы
[??деу | ?айнарын ??деу]К?мекей ?абыр?асыны? нег?з?н са?инаша, ?ал?анша, б?беш?к ж?не ж?п ожауша шем?ршектер ??райды. Шем?ршектер б?р-б?р?мен ж?не т?ласты с?йег?мен буындар мен байламдар ар?ылы ?оз?алмалы байланысып, оны? ?шк? ?уысы арнасыны? ?згер?п отыруын ?амтамасыз етед?. Т?т?кше м?ше рет?нде к?мекейд?? ?абыр?асы ?шк? — к?легейл? ?абы?тан, орта??ы — шем?ршект?-талшы?ты ?абы?тан ж?не сырт?ы — адвентиция ?абы?ынан т?рады. Оны? ?шк? бет?н?? ек? б?й?р?нде ек? дыбыс ?атпары, оларды? аралы?ында дыбыс са?ылауы орналасады. Дыбыс ?атпарыны? нег?з?н дыбыс байламы мен дыбыс б?лшы?ет? ??райды. Демд? сырт?а шы?ару кез?нде дыбыс байламыны? тербелу? н?тижес?нде дыбыс шы?ады. ??йры?сыз ?осмекенд?лерд??, кейб?р бауырымен жор?алаушыларды?, к?птеген с?т?орект?лерд?? ж?не адам к?мекей?н?? ?шк? бет?нде б?р-б?р?мен б?рыштасып орналас?ан ?атпарлан?ан – дыбыс с???р? болады. Ол фиброзды эластик. т?ннен т?рады ж?не к?легейл? ?абы?пен ?аптал?ан. К?птеген с?т?орект?лерде (мыс., кит т?р?зд?лерде) дыбыс с???р? болмайды, ал кейб?р маймылдарда ол шала дамы?ан. К?мей ?уысыны? алды??ы жа?ы тыныс алу са?ылауы ар?ылы ж?т?ынша??а, арт?ы б?л?м? ке??рдек ?уысына жал?асады. К?мекей ж?т?ынша?тан дамы?ан, ал оны? шем?ршег? – т?р? ?згерген желбезек до?алары. ??йры?ты ?осмекенд?лерд?? к?б?нде, барлы? ??йры?сыз ?осмекенд?лерд?? К-?нде ожау ж?не ойма? т?р?зд? шем?ршек болады. Бауырымен жор?алаушылар мен ??старды? к?мекей?н?? ??рылысы ??сас. С?т?орект?лерд?? б?л м?шес?нде жо?арыда айтыл?ан шем?ршектерден бас?а ?ал?ан т?р?зд? ж?не б?беш?к, т.б. ?са? ?осымша шем?ршектер болады. С?т?орект?лерд?? к?б?нде болатын дыбыс с???рлер? ожау т?р?зд? ж?не ойма? т?р?зд? шем?ршектер арасында кер?л?п т?рады. К-д?? ??рылысы ?оректену ж?не тыныс алу ерекшел?г?не байланысты. Мысал?а, кит т?р?зд?лер мен жа?а ту?ан ?алталы с?т?орект?лердег? ожау ж?не ойма? т?р?зд? шем?ршектер т?т?кше ?зарып, к?мекей ?уысына ен?п т?рады. К?мекейд?? м?ндай ??рылысы ар?асында ?алталылар б?р мезг?лде с?т еме алып, ?р? тыныс ала алады, ал кит т?р?зд?лер ?орег?н ж?т?анда, оны? к?мекей?не су ??йылмайды. Адамны? к?мей?нен дыбыс органына ж?не ке??рдекке ауа ?тед?, сондай-а?, б?лар?а ?атты, не с?йы? зат т?с?п кетуден ?ор?айды; ?. дауыс.
?ызмет?
[??деу | ?айнарын ??деу]К?мекей — тыныс жолын (а??а) ке??рдекпен жал?астырып, ?а?па? рет?нде азы?ты? ж?т?ынша?тан ке??рдекке т?спеу?н ?амтамасыз етед?. Ол ек? ба?ытта (сырт?ы орта?а ж?не ?шке ?кпеге) ауа ?тк?зет?н тыныс жолы ж?не дыбыс м?шес?.[1]
К?мекейдег? дыбыс с???р?н?? б?р-б?р?не ти?п, аралары тарылып ж?не тербелу?нен дыбыс пайда болады. Дыбысты? би?кт?г? ауа тербел?с?н?? жи?л?г?не ж?не дыбыс с???р?н?? кер?лу?не байланысты. Адамны? ж?не ?кпес?мен тыныс алатын жануарларды? к?мекей?нде, ?детте, дыбыс с???р?н?? тербелу?нен дыбыс т?зет?н – дыбыс шы?ару аппараты болады.
Дерекк?здер
[??деу | ?айнарын ??деу]- ↑ Биоморфология терминдер?н?? т?с?нд?рме с?зд?г?/ - Алматы: "С?зд?к-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9
 | Б?л ма?аланы Уикипедия сапа талаптарына лайы?ты болуы ?ш?н уикиленд?ру ?ажет. |
|
Б?л — ма?аланы? бастамасы. Б?л ма?аланы толы?тырып, дамыту ар?ылы, Уикипедия?а к?мектесе аласыз. Б?л ескертуд? д?лдеп ауыстыру ?ажет. |