.svg)
Орта?асыр, кейде Орта ?асырлар, (лат. med?um acvum) – адамзат тарихыны? ежелг? д?ние мен жа?а тарих аралы?ында?ы кезе??.
Орта?асыр ??ымдын XV – XVI ?асырларда ?айта ?ркендеу д?у?р?н?? итальян тарихшы-гуманистер? (Ф.Бьондо, т. б.) енг?з?п, ?ылымда XVIII ?асырда бек?д?. Орта?асыр – Батыс Еуропада феодалды?ты? ?м?рге кел?п, ?стемд?к ??руы ж?не ыдырай бастау д?у?р?. КСРО кез?ндег? тарих ?ылымында Орта ?асыр?а ??л иеленуш? Рим империясыны? к?йреу? (шартты т?рде 476 жылы) мен XVII ?асырда?ы а?ылшын революциясына дей?нг? кезе? жат?ызылды. Б?л Еуропада он ек? ?асыр?а те? уа?ыт, ал Шы?ыс елдер? кей?ндеу дамы?анды?тан, б?л за?дылы? са?талмайды. Орта?асыр ??ымы тарих ?ылымында Еуропа тарихи деректемелер?не сай пайда болып, жете зерттелген. Дегенмен, б?л ??ым д?ние ж?з?н?? бас?а айма?тарында да ?олданылады. Со??ы кезде тарих ?ылымында Орта?асырды? басталуы арабтарды? Еуропа?а шабуылы бастал?ан кез (VIII ?асырды? басы), ал ая?талуы – Константинопольд?? ??лауы (1453 ж.), Американы? ашылуы (1492 ж.), Германияда реформация мен шаруалар со?ысы (1525 ж.) деген ?р т?рл? к?з?арастар орын алып отыр. Орта?асыр тарихын зерттейт?н ?ылым медиевистика деп аталады.[1]
Шаруаларды? орта?асырлы? ?о?амда?ы орны
[??деу | ?айнарын ??деу]Шаруаларды? ?о?амда ат?аратын р?л? орта?асырларда ?алыптас?ан ?ш ?ауымды? топ теориясы бойыншы аны?талды. Ол теория ?о?амды адам а?засымен салыстыру?а нег?зделд?. Адамны? ?м?р?не жан ?андай ?ажет болса, ??дай?а ??лшылы? етуш? д?нбасылар да ?о?ам?а сондай ?ажет дел?нд?. Зиялы мырзалар мен ел бас?арып ж?рген ат?ам?нерлер адамны? ?олына те?ест?р?л?п, ?со?ысушылар? р?л?не ие болды. Ал шаруалар адамны? ая?ына те?ест?р?л?п, ж?мыс ?стеуш?лер деп танылды.
Б?л теория бойынша адамны? жаны, ая?ы, ?олы б?р-б?р?не ?андай ?ажет болса, д?нбасылары да,зиялы мырзалар мен шаруалар да б?р-б?р?не сондай ?ажет, олар б?р-б?р?нс?з ?м?р с?ре алмайды дел?нед?. Сонды?тан да олар ?р?ашан б?р-б?р?мен ты?ыз байланыста еш?андай талас-тартыссыз, ынтыма?та ?м?р с?ру? керек. Себеб? адамны? ая?ы ?олына, ?олы жанына ?арсы ?астанды? жасамайды.
С?йт?п орта?асырда шаруалар ?о?амны? е? ?ажетт? м?шес? саналды. Шаруалар?а, оларды? дене е?бег?не деген осындай озы? к?з?арас оларды? ?о?амды? ?нд?р?ске ынтасын арттырып, шарушылы?ты? ?ркендей т?су?не елеул? ?лес ?осты.[2]
 |
Орта??орда б??ан ?атысты медиа файлдар бар: Middle Ages |
Дерекк?здер
[??деу | ?айнарын ??деу]- ↑ ??аза?стан?: ?лтты? энциклопедия / Бас редактор ?. Нысанбаев – Алматы ??аза? энциклопедиясы? Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том
- ↑ Орта?асырда?ы д?ние ж?з? тарихы